Rated 5.00/5 based on 1 readers reviews
به مطلب امتیاز دهید :
( 0. 0 )

ناشر : مرکز فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر
نویسنده : سیدهادی خسروشاهی
کتابی که هم اکنون در اختیار شما قرار می‌گیرد، مجموعه کامل مقالات، سخنرانی‌ها، مصاحبه‌ها، بیانیه‌ها، عکس‌های تاریخی و اسنادی است که در ربع قرن اخیر و در مناسبت‌های مختلف، توسط دانشمندان، نویسندگان، اندیشمندان، رجال سیاسی و...

فهرست

جلد اول

درباره این مجموعه

چند نکته درباره این کتاب

خورشیدی همچنان درخشان/ سید هادی خسروشاهی

دیدگاه های امام خمینی (ره) درباره امام موسی صدر

امام موسی صدر، شایسته مرجعیت/ آیت الله سید باقر سلطانی طباطبایی

امام موسی صدر، عزت شیعه/ شهید آیت الله صدوقی

مسئولیت ربوده شدن امام/ شهید دکتر مصطفی چمران

شخصیت جهانی/ آیت الله سید عبدالکریم موسوی اردبیلی

خاندانی بزرگ/ آیت الله سید موسی شبیری نزجانی

مظهر علم و تواضع/ آیت الله شیخ ناصر مکارم شیرازی

فضل و کمال، اجتهاد و تقوا/ آیت الله شیخ احمد آذری قمی

اگر آقاموسی بد/ آیت الله (فقیه) سید مرتضی مبرقع

قریحه ای وقّاد، ذهنی نقّاد/ آیت الله سید عباس کاشانی

از ذخایر عالم تشیع/ آیت الله شیخ علی مشکینی

مرد علم و انصاف و اجتهاد/ آیت الله شیخ جعفر سبحانی

نمونه فضل و ایثار/ حجت الاسلام و المسلمین احمد اثنی عشری

چند خاطره/ حجت الاسلام و المسلمین حاج سید عزیز طباطبایی

سرنوشت امام موسی صدر/ حجت الاسلام و المسلمین دکتر علی اکبر صادقی

اندیشه جهانی، وجودی نافع/ آیت الله شیخ حسینعلی منتظری

شایسته مرجعیت/ آیت الله سید محمدعلی ابطحی

امام خمینی و ناپدید شدن امام موسی/ حجت الاسلام و المسلمین اسماعیل فردوسی پور

امام موسی صدر در ایران و لبنان/ حجت الاسلام و المسلمین علی دوانی

مدافع تشیع/ آیت الله شیخ حسن سعید

محبوب مردم لبنان/ آیت الله حاج شیخ مهدی حائری تهرانی

قدرت نفوذ در مردم/ آیت الله حاج سید مهدی روحانی

فضائلی بزرگ/ آیت الله شیخ علی احمدی میانجی

امام صادر، فراتر از زمان/ حجت الاسلام و المسلمین حاج سید باقر خسروشاهی

سرآمدان حوزه/ حجت الاسلام والمسلمین حاج سید مهدی آقایی

اسوه فضیلت، حقیقت مجسّم/ حجت الاسلام و المسلمین حاج سید مرتضی مستجابی

خاطراتی از لبنان و امام صدر/ آیت الله حاج شیخ محمد واعظ زاده خراسانی

خاطراتی از امام موسی صدر/ آیت الله حاج شیخ مجدالدین محلاتی

مفخر دنیای اسلام/ حجت الاسلام والمسلمین حاج شیخ محمود خلیلی

امام موسی صدر، عبد صالح خدا/ حجت الاسلام و المسلمین شیخ عبدالحسین ایمانی

جامع علم و سیاست/ آیت الله دکتر محمد صادقی

مدافع مبارزین ایرانی/ گفتگویی با آقای نفری

انصاف درباره امام موسی صدر/ حجت الاسلام و المسلمین شیخ علی کورانی

مصلح اجتماعی/ آیت الله شیخ محمد واعظ زاده خراسانی

امام موسی صدر، مجددی در عالم فقه/ آیت الله شیخ محمدابراهیم جناتی

رهبری ممتاز/ حجت الاسلام و المسلمین علی حجتی کرمانی

شخصیتی بزرگوار/ آیت الله حاج سید هادی خسروشاهی

عقل مدبّر، هوادار وحدت مسلمین/ آیت الله سید رضی شیرازی

امام موسی صدر از طلیعه داران انقلاب/ آیت الله سید عبدالکریم موسوی اردبیلی

نقش امام موسی صدر در لبنان و انقلاب ایران/ دکتر ابراهیم یزدی

مرد میدان عقل، عمل، اخلاق، ایمان/ دکتر سید کاظم صدر

دیدگاه ها درباره امام موسی صدر/ ابورشاد

امام موسی صدر، مصلح بزرگ معاصر/ سید هادی خسروشاهی

ملحقات

نامه ای به شهید بهشتی

مؤتمر آشنایی با اندیشه اسلامی

متعه در فقه مالکی

رهبر اباضیه و کتابی درباره امام علی (ع)

نامه ای از امام صدر

نامه ای از امام خمینی

نامه ای به پاپ و گزارشی به امام خمینی

چند نمونه از نامه ها و بیانیه های مراجع تقلید

 

فهرست

جلد دوم

خر دورز و پر مدارا/ حجت الاسلام و المسلمین سید محمد خاتمی

سید جمال و امام موسی صدر، احیاگران اندیشه اسلامی/ سید هادی خسروشاهی

موضوع شناسی افکار و اندیشه ها/ سید هادی خسروشاهی

امام موسی صدر، استمرار راه سید جمال الدین اسدآبادی/ سید هادی خسروشاهی

جنبش امل و امام موسی صدر/ سید هادی خسروشاهی

ایمان به امت کامل/ سید عباس موسوی

تلاش برای حذف یک نقش/ محمدحسن الامین

اسرائیل مسأله بزرگ امام صدر/ سید حسن نصرالله

امام موسی صدر همچن آفتاب روشنی بخش است/ شیخ قبلان

اسرائیل شر مطلق

در خط امام صدر/ کاردینال گریگوری حداد

غیبت امام فاجعه ملی است/ کاردینال سمعان نصر

چون دریا آرام/ شیخ شفیق یموت

فرزندان لبنان ت را جستجو می کنند/ احمد الزین

مبارزه امام صدر علیه فرقه گرایی/ سلیم جلال الدین

مرد صداقت  معرفت/ نزیه بزری

دردی که به امید بدل گردید/ عمر کرامی

درود بر تو آنگاه که... / مصطفی معروف سعد

امام موسی صدر، رهبر و نماد/ عبدالامیر عباس

در انتظار تو/ نبیه بری

همواره به رهبران قدرتمندی چون.../ احمد الزین

جنوب، دلمشغولی همیشگی/ اندره حداد

مصاحبه با استاد شرف الدین/ حسن کمالیان

در کنار انقلاب فلسطین/ مصاحبه با یوسف حسین

قضیه ربودن امام موسی صدر/ شهید دکتر مصطفی چمران

جنگ لبنان/ سید هادی خسروشاهی

علل ناپدید شدن امام/ سید هادی خسروشاهی

بیانیه مجلس اعلا

مقالات مجله الپاییس

گزارش مجله اسپرسو

گزارش سریس های امنیتی لبنان

راهپیمایی به سی دمشق، محل برگزاری کنفرانس عرب

احکام صادره از سوی دادگاه ایتالیا

دادستان کل جمهوری در دادگاه تجدید نظر رم

فهرست اعلام

عکس های تاریخی

 

بسم الله الرحمن الرحیم

درباره این مجموعه

1. کتابی که هم اکنون در اختیار شما قرار می‌گیرد، مجموعه کامل مقالات، سخنرانی‌ها، مصاحبه‌ها، بیانیه‌ها، عکس‌های تاریخی و اسنادی است که در ربع قرن اخیر و در مناسبت‌های مختلف، توسط دانشمندان، نویسندگان، اندیشمندان، رجال سیاسی و شخصیت‌های فرهیختة آشنا با امام موسی صدر –  از بدو تولد، رشد و پرورش در ایران و عراق (قم و نجف)، تا اوج شکوفایی و ثمربخشی در لبنان – تهیه شده است، و اینک تحت عنوان یادنامه امام موسی صدر برای بزرگداشت یاد و خاطرة آن راد مرد فرهیخته و سترگ و آن مصلح اجتماعی بزرگ، منتشر می‌شود.

درباره چگونگی جمع‌آوری و آماده‌سازی این مجموعه، در یادداشت بعدی دوستان و همکاران ما در «بخش تاریخ» مرکز بررسی‌های اسلامی قم توضیحات لازم را داده‌اند و نیازی به تفصیل بیشتر نیست؛ ولی اشاره به این نکته بی‌مناسبت نیست که جلد اوّل این مجموعه، یک بار در سال 1375 شمسی – رمضان 1416 قمری تحت عنوان ویژه‌نامة مجلة تاریخ فرهنگ معاصر در قم منتشر شد و اینک همان بخش، پس از ویرایش لازم و اضافة مباحثی جدید، به ضمیمه جلد دوم، که برای نخستین بار به دست چاپ سپرده می‌شود، در یک هزار صفحه تقدیم علاقه‌مندان می‌شود.

مطالب جلد اوّل، همان‌طور که ملاحظه می‌کنید، بیشتر از علما و رجال و شخصیت‌های ایرانی است؛ ولی مقالات و بیانات جلد دوم، بیشتر از عناصر فرهیخته غیرایرانی است که برای ادای دین در قبال عظمت و شخصیت امام موسی صدر، آن‌ها را تحریر و تقدیم دوستان کرده‌اند و با توجه به اینکه امام موسی صدر اصولاً شخصیتی فراجناحی بود و رسالت خود را متعلق به همه قشرهای مردم و پیروان همة مذاهب مختلف، اعم از شیعه، سنی، مسیحی، دروز و ... می‌دانست، همگان برای ادای احترام و بزرگداشت یاد او – و هرکدام متناسب با تفکر و اندیشة خود – مسائلی را مطرح ساخته‌اند.

2. یادآوری این نکته نیز ضروری است که این مجموعه، محصول زحمات، تلاش‌ها، کوشش‌ها و پیگیری‌های دوستان و همکاران بسیاری است که در قم و تهران و بیروت، برای تهیه و نشر این اثر، فعال بوده‌اند و خوشبختانه نتیجة زحمات آنان، همین مجموعة تاریخی یا یادگاری ماندگار است که در اختیار دارید و امیدواریم مورد توجه و استفادة شما قرار گیرد.

پیشنهاد نخستین و همت و پیگیری برادرمان، آقای دکتر محسن کمالیان، جرقة اوّل و آغازگر کار بود و خود ایشان در تهیه و ضبط و ثبت بسیاری از گفت‌وگوها به طور جد اقدام کرد، سپس برادر دیگرمان آقای دکتر محمدحسن تبرائیان در تطبیق متون ترجمه‌شده از عربی و ویرایش بخشی از آن‌ها، ما را یاری داد، که در اینجا، از هردو بزرگوار به سبب این همکاری مخلصانه – که تبرّعاً و تبرّکاً و تیمّناً – بدون پاداش مادی انجام گرفت، باید سپاسگزار بود.

البته اگر پیگیری مستمر خانم حورا صدر و آقای مهندس مهدی فیروزان و آقای مهدی فرخیان و دیگر همکاران مؤسسة فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر در تهران نبود، چاپ و نشر این مجموعة ماندگار، در این سطح و با این محتوا و به این شکل! مقدور و میسور نبود که باید از پیگیری و تلاش و همکاری همة این بزرگواران نیز سپاسگزاری کرد.

3. تهیه این یادداشت کوتاه برای مقدمه، با برگزاری همایش «امام موسی صدر؛ سرشار از مفاهیم راهگشا» هم‌زمان شد، که در 6 اسفند 1386 در دانشکدة الهیات دانشگاه تهران با سخنرانی و شرکت و حضور جمع کثیری از شخصیت‌های محترم و علمای عظام و اساتید بزرگوار برگزار شد که زحمات برگزارکنندگان و شرکت‌‌کنندگان و سخنرانان محترم در این همایش قابل تقدیر و تقدیس و تشکر است و بی‌تردید پاداش نیک آنان در نزد حق‌تعالی محفوظ خواهد بود.

هم‌زمان با همایش، انتشار خبر صدور حکم جلب سرهنگ معمر قذافی از سوی سمیع الحاج قاضی لبنانی، موجب مسرت علاقه‌مندان به امام موسی صدر شد با این امید که این بار و پس از سی سال، سرانجام مرجع صلاحیت‌داری به این مسئله مهم رسیدگی کند.

البته لازم به یادآوری است که طبق حکم قبلی دادگاه لبنان، باید قذافی که در ربودن امام موسی صدر مسئولیت مستقیم و مباشرت تام و کامل داشت، همراه چهارده نفر از همدستانش، ازجمله عبدالسلام جلود و عاشور القرطاس و غیر این دو، به دلیل مشارکت در این توطئة ضد انسانی، برای پاسخ‌گویی به سؤالات قاضی در دادگاه حضور یابند، ولی به‌علت تخلف آنان از این امر – که طبق موازین حقوقی و قوانین بین‌المللی یک امر مشروع و منطقی بود – حکم جلب اعضای این باند فساد و فتنه و تباهی صادر شد ... و این بار مردم مسلمان ایران، همانند مردم لبنان، و کل مسلمانان جهان عرب و اسلام، امیدوارند که همة خائنین و مزدوران اجاره‌ای! بیگانه به پای میز محاکمه کشیده شوند و همچون همکار ستمکارشان در عراق، صدام به کیفر جنایات خود برسند.

در دنیایی که حقوق بشری‌های غربی! و هواداران گسترش دموکراسی! در جهان، همة اصول انسانی و قانونی را زیر پا گذاشته و به خاطر منافع پست مادی و دریافت چند بشکه نفت ارزان از لیبی، حاضر به هیچ‌گونه اقدام مثبتی در این زمینه نشده‌اند، ولی برای یافتن جنازة یک سروان جنایت‌کار جنگی صهیونیست – که به هنگام بمباران مردم جنوب لبنان مفقود شده است – ده میلیون دلار! جایزه تعیین می‌کنند، برای ملوک و رؤسای! دنیای عرب و جهان اسلام و مسئولان این کشورها، ذلّت‌بار و شرم‌آور خواهد بود که درمورد مسئله امام موسی صدر و یارانش، پس از سی سال هنوز مشغول مذاکره باشند و به نتیجه‌ای هم نرسند!

بی‌شک، وظیفة مسئولان جمهوری اسلامی ایران، در کلیت خود، دراین‌باره و قبل از لبنان و دیگران، بسیار سنگین، اساسی، حساس و حیاتی است و به جای کوشش برای توسعه یا بهبود! روابط با کسانی که علاوه بر اهدای تجهیزات هسته‌ای مردم لیبی به امپریالیسم آمریکا، برای چند روز حکومت بیشتر در خیمه عربی([1]) خود در کنار راهبات الثوره!! حتی خائنانه اسرار پیشرفت‌های هسته‌ای صلح‌آمیز ایران اسلامی را هم به آمریکایی‌ها و اسرائیلی‌ها فروختند، باید در مشخص کردن سرنوشت امام موسی صدر و همراهان – شیخ یعقوب و استاد عباس – رهایی ایشان از زندان عالی‌جناب «اعرابی» عقده‌ای! بکوشند و بدون روشن شدن این امر، همان‌طور که امام خمینی قُدس‌سِره عمل کردند و به قذافی اجازه سفر به ایران را ندادند، از هرگونه توسعه‌ای در روابط سیاسی و اقتصادی و حتی رفت و آمدهای دوستانه در سطح بالا، خودداری ورزند و بدانند که در غیر این صورت، هرگونه رفتار و کردار مثبت آنان مورد رضایت و پذیرش مردم ایران و لبنان و مسلمانان جهان نخواهد بود.

البته، ما یقین داریم که سرنوشت تبهکارانی که در ربودن امام موسی صدر، و محروم کردن مردم لبنان و ایران و جهان اسلام از فیض حضور وی، دخالت مستقیم داشتند، بهتر از جنایت‌کاران ضد بشر عراقی – که در شهادت آیت‌الله سیّد محمدباقر صدر، و صدها نفر از شخصیت‌های علمی برجستة حوزه‌های علمیة عراق، مباشرت تام و تمام داشتند – نخواهد بود و سرانجام، کیفر جنایات خود را از سوی خداوند متعال و به دست مردم خواهند دید که این یک وعدة قطعی الهی و «فتوای محتوم تاریخ» است: «فانتقمنا من الذین اجرموا و کان حقا علینا نصر المؤمنین» و «قل سیروا فی الأرض فانظروا کیف کان عاقبة المجرمین».

سیّد هادی خسروشاهی

مدیر مرکز بررسی اسلامی حوزه علمیه قم

اسفند ماه 1386 شمسی صفر 1429 قمری

چند نکته درباره این کتاب

با فرا رسیدن ماه مبارک رمضان 1416 قمری، هفده سال تمام از مفقود شدن امام موسی صدر و همراهانش؛ شیخ یعقوب و استاد عباس می‌گذرد ... در این مدت، به‌رغم اقدامات مراجع عظام تقلید قم و نجف، علمای بزرگ جهان اسلام به‌ویژه ایران، لبنان و عراق و دخالت شخصیت‌های سیاسی بعضی از بلاد دیگر، متأسفانه مجامع جهانی به اصطلاح حقوق بشری و سازمان‌های مدعی دفاع از انسان‌ها هیچ گامی در راه روشن شدن وضع یک شخصیت برجستة جهان اسلام و همراهان وی برنداشته‌اند. به همین دلیل هنوز از سرنوشت قطعی امام موسی صدر و همراهان، اطلاع دقیقی در اختیار نیست ... و بدین‌ترتیب امام موسی صدر، بزرگ‌ترین شخصیت مظلوم تاریخ معاصر ماست که حتی از سوی محافل سیاسی نظام اسلامی ما حق او ادا نشده، تا آنجا که گویی «هیچ اتفاقی نیفتاده است»!!

رژیم صهیونیستی و در کنار آن امپریالیسم غرب، هنوز به دنبال سروانی به نام ران آراد از ارتش یهود هستند که گویا خلبانی بوده و هفت سال پیش در حمله به لبنان مفقود شده است! ... آن‌ها برای حل مشکل خودشان از لبنان شیخ عبید و مصطفی دیرانی و ... را دزدیده و به اراضی اشغالی برده‌اند و اخیراً توسط مزدوری هواپیمای مسافری ایران را ربوده و به پایگاه نظامی خود بردند و از مسافران عادی آن، سراغ ران آراد را می‌گرفته‌اند؟! آن‌ها در محافل بین‌المللی از مسئلة مفقود شدن یک سروان، برای متهم کردن ایران اسلامی و نیروهای هوادار آن، سوءاستفاده می‌کنند، ولی ما؟ هنوز مسئلة امام موسی صدر را به طور جدی در جایی مطرح نساخته‌ایم؟! حتی دوستانی که معتقدند موساد و سیا در ربوده شدن امام موسی صدر در لیبی دست داشته‌اند، تاکنون به طور رسمی و علنی آن را با لیبی در میان نگذاشته‌اند تا موضوع را مشترکاً! پیگیری کنند! ...

البته به دور از نگرش بعضی از محافل سیاسی و سکوت مصلحت‌گرایانه یا برخوردهای پراگماتیستی! دوستان امام موسی صدر همه‌ساله در جراید تهران و قم: اطلاعات، کیهان، بعثت و غیره به طور محدود و در حد توان به وظیفة خود در گرامیداشت یاد و خاطرة ایشان عمل کرده‌اند، اما هیچ‌گاه این اقدامات در خور شأن و مقام برجستة شخصیت بزرگواری چون امام موسی صدر نبوده است.

البته از همان آغاز حادثة ناگوار، ما به جمع‌آوری مقالات، خاطرات، اسناد و عکس‌های مربوط به زندگی و مبارزات امام موسی صدر در ایران و لبنان پرداختیم و آن‌گاه که تصمیم به نشر ویژه‌نامه‌ای از سوی مجلة تاریخ و فرهنگ معاصر گرفته شد، با انبوهی از مقالات و خاطرات و اسناد روبه‌رو شدیم که مجموعاً حدود دو هزار صفحة آن آمادة چاپ شد و ما ناچار، به تلخیص آن‌ها پرداختیم و اکنون ویژه‌نامه امام موسی صدر در دو جلد – هزار صفحه – آماده شده است که هم اکنون جلد اوّل آن در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌گیرد و جلد دوم در مراحل نهایی آماده‌سازی است و جلد سومی هم به‌صورت کتابی مستقل، تحت عنوان حرکت اسلامی لبنان – تاریخ اندیشه منتشر خواهد شد.

جلد اوّل یادنامه، شامل خاطرات اقوام، اساتید بزرگوار، علمای بزرگ کنونی و شخصیت‌های برجستة محافل علمی – سیاسی ایران است که روزگاری از همدرسان، یاران، دوستان و همکاران امام موسی صدر بوده و سالیان درازی با ایشان بسر برده‌اند. مطالب جلد اوّل، به تدریج و در طول پانزده سال گذشته تهیه شده و اکنون پس از تکمیل در اختیار شما قرار می‌گیرد.

در تهیه این مقالات و ترجمه مباحث جلد بعدی، بعضی از دوستان و همکاران ما در مرکز بررسی‌های اسلامی – گروه تاریخ همکاری داشته‌اند، ولی باید یادآور شد که یکی از برادران دلسوز و علاقه‌مند و متعهد در تهیه مصاحبه‌ها و پیاده کردن اغلب آن‌ها از نوار، بیشترین سهم را به عهده داشت و ما نام ایشان را به‌عنوان سپاس در مقدمه کتاب آورده بودیم، اما ایشان پس از آگاهی از این تصمیم، با اصرار خواستند که از این امر خودداری شود! و با توجه به این نکته که هیچ حق‌الزحمه‌ای برای این کار خود نپذیرفته‌اند – تا پاداش خود را از حق‌تعالی بگیرند – در واقع خواسته‌اند از آن گروه مؤمنانی باشند که خداوند درباره آن‌ها می‌فرماید:

«انّا اخلصناهم بخالصة ذکری الدّار».

***

جلد دوم ویژه‌نامه که به زودی تقدیم علاقه‌مندان خواهد شد([2])، شامل شرح زندگی و مبارزات و خدمات امام موسی صدر در لبنان و جهان اسلام بوده و خاطرات جمعی از علما و رجال سیاسی لبنان را بازگو می‌کند و برای تکمیل موضوع آن، گزارش کاملی از چگونگی مفقود شدن ایشان و همراهان در لیبی و اسناد و مدارک این حادثه و سپس متن کامل مدارک دادگاه رم و ... در آن آمده است که آگاهی از آن‌ها، بسیاری از حقایق را آشکار خواهد کرد و بر نسل جوان ما در ایران و جهان اسلام روشن خواهد کرد که با ربوده‌شدن و غیبت امام موسی صدر – آن هم در آغاز پیروزی انقلاب اسلامی ایران – و به وسیلة‌ ارتجاع عرب و عمال امپریالیسم و صهیونیسم جهانی، دنیای اسلام چه عنصر والا، برجسته، ارزشمند و بزرگواری را از دست داده است.

کتاب سوم که شامل تاریخ پیدایش حرکت اسلامی در لبنان و اندیشه‌های این بزرگمرد تاریخ معاصر دنیای اسلام است در ضمن سلسله کتاب‌های حرکت‌های اسلامی معاصر: تاریخ، اندیشه، رهبری به زودی منتشر می‌شود و با انتشار مجموعة این سه کتاب، ضمن شناخت و شناسایی امام موسی صدر، پرده از چهرة «نفاق» و «حقد عربی» در پشت پردة انقلابی‌گری دروغین هم برداشته می‌شود و در واقع ماهیت واقعی مزدوران وابسته و پیوستة غرب امپریالیست، آشکار می‌شود و نشان می‌دهد که چگونه عرب جاهلی عصر ما، همانند عرب جاهلیت اولی که تا دیروز امام موسی صدر را متهم به همکاری با غرب و شرق می‌کرد، خود امروز یا عامل رسمی و علنی امپریالیسم – صهیونیسم در منطقه است یا عملة آماتور ظلمة سرمایه‌داری غرب که با پوشش قلابی رنگ سبز! دم از سوسیالیسم منهای دین می‌زند و خواستار رژیمی سکولار و اسلامی! به دور از سیاست است و برای قتل‌عام، مسلمانان بوسنی با صرب تبهکار پیمان همکاری می‌بندد و به جنایت‌کاران جنگی صرب کمک می‌کند ... و بی‌شک برخاسته از همین ماهیت مزورانه است که رجل تاریخی! او یا اسحق رابین! است یا کمال آتاتورک! ... و از همین جا مظلومیت امام موسی صدر مضاعف می‌شود که قربانی توطئة ابوزهوه! و رژیم قرون وسطایی حرمسراداران راهبات الثورة! شده است! 

اما فرزندان انتفاضه و حزب‌الله در هر منطقة عربی – اسلامی، روزبه‌روز بیشتر می‌شوند و تاریخ آیندة منطقه را هم بی‌تردید آن‌ها رقم خواهند زد و در دوران حاکمیت حق، دیگر فرصتی به استمرار خیانت داده نخواهد شد و این بشارت الهی و فتوای محتوم تاریخ است:

«هو الذی ارسل رسوله بالهدی و دین الحق، لیظهره علی الدین کلّه ولو کره الکافرون».

و کیفر سخت، همان‌طور که نصیب سادات و رابین شد، دامن‌گیر دیگر تبهکاران عرب و غیرعرب خواهد شد که این نیز وعدة تخلف‌ناپذیر خداوند است:

«فلا تحسبن الله مخلف وعده رسله، ان الله عزیز ذوانتقام».

***

در پایان این مقدمه، یادآوری چند نکته نیز ضروری است:

1. بررسی دقیق، ترجمه، ویرایش، تهیه اسناد و عکس‌ها، تکمیل و تنظیم و بالاخره اشراف عام و کامل بر امور هر سه جلد از کتاب‌های ویژه امام موسی صدر، به عهدة فرهنگبان کوشا حجت‌الاسلام والمسلمین استاد سیّد هادی خسروشاهی، مدیر مرکز بررسی‌های اسلام حوزه علمیة قم بوده که بدون اغراق بیش از یک سال از وقت خود را وقف این کار نیک کردند تا به قول خود «ادای دینی مختصر، در قبال خدمات مردی ناشناخته در عصر ما کنند، به امید آنکه مورد قبول حق‌تعالی قرار گیرد».

همکاران مرکز بررسی‌های اسلامی حوزة علمیه قم به‌رغم عدم تمایل ایشان و با اصرار، نام ایشان را برای سپاس بر تارک کتاب می‌گذارند تا بدین وسیله این کتاب‌ها که در واقع محصول تلاش و کوشش بی‌وقفة ایشان است به‌عنوان «مجموعه‌ای مستند» از «صاحب‌نظری در تاریخ»([3]) مورد توجه و اهتمام اهل تحقیق و تاریخ معاصر ایران و جهان اسلام، قرار گیرد.

2. در ترتیب درج مقالات و خاطرات، یعنی در تقدم و تأخر آن‌ها؛ به استثنای یک مقاله در اوّل و یکی در آخر؛ هیچ عاملی جز تاریخ تحریر و تنظیم مقالات، ملحوظ نشده و مورد توجه نبوده است. تاریخ تهیة اغلب مقالات در پایان آن‌ها قید شده است.

3. بعضی از نکات و مطالب در مقالات و خاطراتی چند به ظاهر تکراری به نظر خواهد رسید که البته این اگر به ظاهر تکرار تلقی شود در واقع نوعی تأکید و تأیید مطلب از قول چند نفر از بزرگان است و برای مستندتر و متواتر بودن حقایق تاریخی، نقل آن‌ها ضروری بود.

4. به‌رغم وعده ما نشر این دو ویژه ‌نامه؛ دربارة امام موسی صدر؛ مدتی به تأخیر افتاد که ناشی از تراکم مطالب آن و کثرت کار ما بود! و به همین دلیل به جای شماره دو و سه([4]) که وعده داده شده بود، این ویژه‌نامه‌ها، شماره پنج و شش را به خود اختصاص می‌دهد! اما ویژه‌ نامه ‌‌شماره دو خاص زندگی، مبارزات و اندیشه شیخ محمد خیابانی و شمارة سه دربارة استاد محمدحسین شهریار شد که به یاری حق به زودی منتشر خواهد شد.

5. در انتظار دریافت مقالات، اسناد، خاطرات و عکس‌ها از سوی دوستان و خوانندگان گرامی برای تکمیل این مجموعه و دیگر ویژه‌نامه‌های تاریخ و فرهنگ معاصر هستیم ... و بی‌تردید از دریافت هرنوع نقد، پیشنهاد و نظریه اصلاحی نیز سپاسگزار خواهیم بود.

 

ربّنا تقبّل منّا ... أنّک سمیع الدّعا قریب مجیب

قم: حوزة علمیه، مرکز بررسی‌های اسلامی – گروه تاریخ – رمضان المبارک 1416 قمری ([5])

 

[1]. قرآن مجید این نوع «اعراب» را: «أشد کفراً و نفاقا» معرفی می‌کند!

[2]. در چاپ جدید، مطالب جلد دوم، ضمیمة همین کتاب چاپ شده است.

[3]. به تعبیر استاد بزرگوار محمدرضا حکیمی در مقدمة کتاب مکتب تفکیک، چاپ اوّل، ویژه‌نامة تاریخ و فرهنگ معاصر.

[4]. به تعبیر استاد سیّد محمدمحیط طباطبایی در مقدمة کتاب: سید جمال‌الدین اسدآبادی و بیداری مشرق زمین، چاپ جدید از دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران، 1371.

[5]. این مقدمه در چاپ جلد اوّل یادنامه؛ در تاریخ فوق درج شده بود که عیناً در چاپ جدید نیز نقل شد.

مشخصات کتاب

  • یادنامه امام موسی صدر
  • مرکز فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر
  • سیدهادی خسروشاهی
  • فارسی
  • چاپ شده
  • 12000 12000
  • 0-3 – 90068 – 600 – 978
  • نوبت اول
  • 1387