مقدمه
درگذشت استاد شیخ حسن عبدالله الترابی، رهبر فکری و معنوی حرکت اسلامی سودان، در اسفندماه سال گذشته ـ ۱۳۹۴ ـ موجب گردید که یادداشت‌های پراکنده خود درباره زندگی و مبارزه او را مرور کنم و به خاطرات خود و مکاتباتی که با او داشتم مراجعه نمایم که نتیجه آن دو مقاله تحت عنوان «حدیث روزگار» بود که در دو شماره از روزنامه وزین اطلاعات به طور تلخیص شده، منتشر گشته است و همین امر، موجب شد تا به نشر مستقل و کامل یادداشت‌ها، درباره حرکت اسلامی سودان و اندیشه‌های رهبری آن ـ شیخ حسن عبدالله الترابی ـ اقدام نمایم که البته به نظر من دارای نکات تاریخی برجسته‌ای، به ویژه در رابطه با هم‌آهنگی و همفکری سودان مسلمان با ایران اسلامی است و در واقع چگونگی پشتیبانی و همراهی رهبری آن را با رهبری انقلاب اسلامی ایران نشان می‌دهد.
البته اینجانب چند سال قبل هم کتابی مستقل تحت عنوان «حرکت اسلامی سودان» ـ تاریخ و اهداف از آغاز تا امروز ـ آماده نمودم که توسط مجمع جهانی تقریب بین مذاهب اسلامی در سال ۱۳۹۰ چاپ و منتشر گردید. در آن کتاب ضمن بررسی تاریخ جنبش‌های اسلامی در سودان، از جمله: حرکت مهدیه، اخوان‌المسلمین، حزب الأمة و المیثاق الاسلامی و... به اندیشه‌های رهبری آن ـ به ویژه شیخ حسن الترابی ـ هم پرداخته‌ام که می‌تواند برای اهل فرهنگ و تاریخ و علاقمندان به مسائل جنبش‌های اسلامی در جهان معاصر و رهبری آن‌ها، مفید باشد.
چاپ نخست کتاب که در ۷ فصل تنظیم شده بود، مدت‌هاست که نایاب شده و در دسترس نیست و انشاءالله به زودی با اضافه سه فصل جدید دیگر، که در واقع تکمیل‌کننده بحث‌های مطرح شده در آن کتاب است، منتشر خواهد شد.
* * *
... در این کتاب چون بیشتر به خاطرات، مکاتبات و گفتگوها پرداخته شده، آن را در ضمن مجموعۀ «خاطرات مستند» ـ که بالغ بر ده‌ها رساله و کتاب است و تاکنون ده جلد از آن منتشر شده است ـ به دست چاپ می‌سپاریم.
هرگونه نقد، توضیح، تذکار و یادآوری برای اصلاح و تکمیل این کتاب ـ و بقیه «خاطرات مستند» چاپ شده ـ موجب امتنان خواهد بود. به امید آنکه آگاهان از مسائل کشورهای اسلامی آفریقا ـ به ویژه سودان ـ و یا مسائل تاریخی دیگر، ما را از ابراز و اظهار نظرات سازنده خود محروم نسازند.
قم: شوال ۱۴۳۷
ـ مرکز بررسی‌های اسلامی ـ
سید هادی خسروشاهی